Kobieta będąca w ciąży lub karmiąca dziecko piersią w świetle przepisów BHP może liczyć na specjalne przywileje.
Wiąże się to przede wszystkim z zakazem zatrudniania przy pracach w narażeniu na czynniki uciążliwe, szkodliwe lub niebezpieczne dla zdrowia. Jednak w świetle najnowszych przepisów nie wszystkie uprawnienia zostały utrzymane.
UWAGA! NOWE ROZPORZĄDZENIE
Od 1 maja 2017 r. obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią, które zastąpiło poprzednio obowiązujące akty prawne, a w szczególności Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom. Nowe rozporządzenie zostało ograniczone do określenia prac, których nie powinny wykonywać wyłącznie kobiety w ciąży lub kobiety karmiące dziecko piersią.
Ważna zmiana w kwestii ochrony kobiet w ciąży pracujących przy obsłudze monitora ekranowego
Główne zmiany nastąpiły w czasie pracy z monitorem ekranowym. Zgodnie z poprzednio obowiązującymi przepisami, panie będące w ciąży mogły pracować przy komputerze nie dłużej niż 4 godziny dziennie. Na pozostałe 4 godziny pracodawca miał obowiązek zorganizowania pracy niewymagającej patrzenia w monitor ekranowy. Obecna regulacja prawna niestety odbiera kobietom ten przywilej. W związku z nowymi przepisami, pracownica w ciąży może pracować przy komputerze w czasie nieprzekraczającym 8 godzin w ciągu doby, czas jednorazowej pracy nie może jednak przekraczać 50 minut, po których to musi nastąpić co najmniej 10-minutowa przerwa wliczana do czasu pracy. Oznacza to, że faktyczny czas pracy przy komputerze może wynosić dla kobiety w ciąży maksymalnie 6 godzin i 40 minut, a nie – jak poprzednio – 4 godziny. Uległ on więc znacznemu wydłużeniu. Jednak z opinii Centralnego Instytutu Ochrony Pracy wynika, że wprowadzenie częstszych przerw lepiej wpływa na zmniejszenie obciążeń układu mięśniowo-szkieletowego, niż skracanie całej dniówki. Jednak pojawia się wątpliwość, czy Panie będą w stanie egzekwować od pracodawcy nowe przepisy… Łatwiej byłoby domagać się skrócenia pracy przy monitorze ekranowym do czterech godzin dziennie (w praktyce jednorazowo), niż pilnować 15-minutowych przerw co godzinę. Jednak pamiętajmy, że nieprzestrzeganie tej zasady będzie traktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracowników, za które grozi kara grzywny. W razie wizyty inspektora pracy to firma będzie musiała udowodnić, że udziela przerw zgodnie z przepisami.
Prace zakazane kobietom w ciąży i kobietom karmiącym dziecko piersią
Na podstawie art. 176 Kodeksu pracy kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziec-ka piersią. Rada Ministrów określiła w drodze Rozporządzenia wykaz takich prac:
- prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów,
- prace w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym,
- prace w narażeniu na hałas i drgania,
- prace narażające na działanie pola elektromagnetycznego częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz oraz promieniowania jonizującego,
- prace w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu,
- prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi – w szczególności prace wiążące się z ryzykiem zarażenia HIV, wirusowym zapaleniem wątroby typu B i C, wirusem cytomegalii, toksoplazmozą,
- prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych,
- prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi.
Zakaz pracy ponad wymiar czasu pracy i dodatkowe zwolnienia z pracy
Warto wiedzieć, że na podstawie art. 178 Kodeksu pracy kobiety w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Ponadto pracodawca bez zgody pracownicy nie może delegować jej poza stałe miejsce pracy.
Karmiące piersią stracą
W przypadku kobiet w ciąży, których charakter pracy wiąże się z wymuszoną pozycją stojącą, został utrzymany przepis mówiący o tym, że nie może ona wykonywać tej pracy dłużej niż 3 godziny w ciągu doby. Jednak nowością jest zapis mówiący, że czas pracy w pozycji stojącej jednorazowo może wynieść maksymalnie 15 minut, po tym czasie powinno nastąpić 15 minut przer-wy. Jednocześnie ograniczenie to (podobnie jak zakaz pracy w pozycji wymuszonej) przestanie obowiązywać kobiety karmiące piersią. Te ostatnie nie będą już także objęte takimi samymi normami w zakresie przenoszenia ciężarów jak pracownice spodziewające się dziecka. Nowe Rozporządzenie rozwiewa wszystkie wątpliwości w tym obszarze. Kobietom w ciąży zabronione jest ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 3 kg, z kolei dla kobiet karmiących dziecko piersią zabronione jest podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 6 kg przy pracy stałej i 10 kg przy pracy dorywczej.
Miejsce na odpoczynek
W myśl art. 207 § 2 K.p., jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest ochrona zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany organizować pracę w sposób zapewniający jej bezpieczne i higieniczne warunki, a także przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad BHP.
Obowiązek zapewnienia pomieszczenia do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących piersią jest uzależniony wyłącznie od liczby pracownic, a nie od rodzaju wykonywanych przez nie prac. Warunki dotyczące tego typu pomieszczeń określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozporządzenie mówi, że „… w zakładzie pracy zatrudniającym na jedną zmianę więcej niż dwadzieścia kobiet w jednym budynku należy urządzić pomieszczenie z miejscami do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących matek, przyjmując co najmniej jedno miejsce na każdych trzysta kobiet zatrudnionych na jednej zmianie, lecz nie mniej niż jedno miejsce”. Powierzchnia takiego pomieszczenia nie może być mniejsza niż 8 m2. Przepisy, poza wymienionym w przytoczonym artykule miejscem przeznaczonym do leżenia, niestety nie określają, w jaki sposób miałoby zostać urządzone takie pomieszczenie. Nie ma też mowy w przepisach o wykorzystywaniu go do odciągania pokarmu.
Podsumowując, przepisy nakładają na pracodawców ochronę kobiet w ciąży. Jednak pamiętajmy, żeby skorzystać z powyższych przywilejów, stan ciąży powinien być stwierdzony stosownym zaświadczeniem lekarskim na podstawie art. 185 § 1 K.p.
Glista psia i kocia, lamblia, owsiki, tęgoryjce – to tylko niektóre z groźnych pasożytów, jakie możemy spotkać w osiedlowych piaskownicach.
Nie miejmy złudzeń – nie zawsze są one sterylne. Już w kolejnym numerze dowiecie się co, oprócz dobrej zabawy, mogą w piasku znaleźć Wasze maluchy – czyli BHP robienia babek.
